Realizm akımı, gerçek yaşamı, toplumu ve insanları olduğu gibi, abartısız ve dramatize etmeden nesnel bir şekilde yansıtmayı amaçlayan sanat akımıdır. Bu akım, özellikle romantizmin aşırı duygusallığına ve idealize edilmiş gerçeklik sunumuna tepki olarak gelişmiştir. Realistler, aristokrat ve idealize edilmiş konular yerine, sıradan insanların gündelik yaşamlarını, özellikle işçi, köylü ve emekçi sınıfların gerçekçi betimlemelerini tercih etmişlerdir.
Realizmin ortaya çıkışı 19. yüzyılın ortalarına dayanır ve başlıca etkenler arasında Sanayi Devrimi'nin toplumsal sınıflar arasındaki farkları belirginleştirmesi, Fransız Devrimi sonrası toplumsal değişimler ve fotoğrafçılığın gelişimi yer almaktadır. Bu faktörler, sanatçıların dünyayı daha nesnel gözlemleyip gerçekçi biçimde yansıtma ihtiyacını doğurmuştur. Realizm sadece resim ve heykelde değil, edebiyat ve tiyatro gibi diğer sanat alanlarında da etkisini göstermiştir.
Realizm sanat akımının temel özellikleri arasında en çok öne çıkan, yaşamı ve insanları oldukları gibi yansıtmasıdır. Realizm özellikle dramadan, idealizasyondan ve duygusal abartılarından uzak bir şekilde yansıtılmaktadır. Realist sanatçılar, daha çok sıradan insanların ve işçi grubunun günlük yaşamlarını ve sosyal koşullarını konu almıştır. Detaylara oldukça önem verilen realizmde doğal renkler ve biçimler kullanılarak gerçeklik olabildiğince en objektif biçimde yansıtılmaktadır.
Realizm ve romantizm arasında en temel fark, realizmin gerçekliği değişmeden yansıtma çabasında olmasıdır. Romantizm ise duygu, hayal gücü ve bireysel süslemelerle gerçekliği idealize etmek üzerine kuruludur ve çoğunlukla olağanüstü ve egzotik konular kullanılarak dramatik ve hayali atmosfer yakalanmaya çalışılır. Romantizm’den farklı olarak Realizm ise hayatın sıradan, günlük ve çoğu zaman sert yanlarını işler.
Resim sanatında da realizm, sanatçının gözlemlediği dünyayı idealize etmeden, tüm çıplaklığıyla tuvale aktarmasını hedefler. Realist ressamlar, gündelik yaşamdan sahneleri, sıradan insanları ve toplumsal gerçekleri konu alarak sanatın odağını soylulardan ve mitolojik temalardan uzaklaştırmışlardır.
Öte yandan, ışık, gölge, doku ve oran gibi unsurların titizlikle incelendiği realizm’de doğadaki ayrıntılar büyük bir dikkatle resmedilmiştir. Bu sayede izleyici, resimlerdeki kişileri ve mekanları adeta gerçek hayatta görüyormuş gibi hissetmektedir. Bu yaklaşım, yalnızca sanat anlayışını değil, toplumun sanata bakışını da değiştirmiş ve resim, artık yalnızca güzelliği değil, gerçeği de anlatan bir araç haline gelmiştir.
Realizm’in kurucusu olarak kabul edilen Gustave Courbet dahil en ünlü realism temsilcileri aşağıdaki şekildedir:
Gustave Courbet (1819-1877), Realizm akımının kurucusu ve en önemli temsilcisi olarak kabul edilir. Fransız ressam, akademik geleneklere meydan okuyarak sıradan insanların gündelik yaşamını tuvallerine taşıyarak adından söz ettirmiştir. Onun "Resim esasen somut bir sanattır ve yalnızca gerçek ve var olan şeylerin temsilinden oluşmalıdır" sözleri ise sanat anlayışını ortaya koymaktadır. Courbet, çalışmalarında burjuvazinin ve aristokrasinin idealleştirilmiş portreleri yerine köylüleri, işçileri ve sıradan insanları resmetmeyi tercih etmiştir.
Sanatçının en popüler eserleri aşağıdakilerdir:
Fransız ressam Jean-François Millet (1814-1875), kırsal yaşamı ve köylü emeğini şiirsel bir duyarlılıkla betimleyen Barbizon Okulu'nun önemli üyelerinden biridir. Eserlerinde çiftçilerin gündelik çalışmalarına yer vermiştir. Döneminde Millet'nin çalışmaları, köylü yaşamını romantikleştirmeden ancak onurlu bir şekilde sunmasıyla dikkat çekmiştir.
Başlıca Jean-François Millet eserleri:
Bir diğer Fransız sanatçı Honoré Daumier (1808-1879), öncelikle karikatürist ve litograf olarak tanınsa da aynı zamanda yetenekli bir ressam ve heykeltıraş olarak toplumsal eleştiriyi sanatının merkezine koymuştur. Politik satir ve sosyal adalet temaları ise çalışmalarının temelini oluşturmuştur.
En ünlü eserleri:
Ilya Yefimovich Repin (1844-1930), Rus Realizm akımının en önemli temsilcilerinden biridir. Rus toplumunun farklı katmanlarını, tarihi olayları ve portreleri ustalıkla betimleyen sanatçı, "Gezginler" (Peredvizhniki) hareketinin öncü isimlerindendir.
Ressamın ünlü eserleri:
Dönemine damga vuran en meşhur Realizm eserleri aşağıdaki şekildedir:
Gustave Courbet'nin "Taş Kırıcılar" adlı eseri, realizmin en önemli örneklerinden biridir ve toplumun alt sınıfındaki işçilerin günlük, zorlu hayatını gerçekçi bakış açısıyla yansıtır. 1849 yılında yapılmış bu tablo, genç ve yaşlı iki işçiyi yol kenarında taş kırarken gösterir. Eserde kullanılan renkler ise hayatın zorluklarını ve yoksulluğunu vurgulamak nedeniyle tercih edilmiştir.
"Başak Toplayanlar"1857 yılında yapılan, Jean-François Millet'nin en ünlü ve sanat tarihinin en ikonik eserlerinden biridir. Eser, hasat sonrası tarlada kalan başakları toplayan üç köylü kadını ön planda gösterir. Kadınlar eğilmiş pozisyonlarda, emeklerinin ağırlığını yansıtan duruşlarla betimlenmiştir. Arka planda, bolluk içindeki hasat sahnesi ve ekin yığınları görülürken bu kontrast, sosyal eşitsizliği sessizce ama güçlü şekilde vurgulamaktadır.
Honoré Daumier'in "Üçüncü Sınıf Vagon" adlı eseri, toplumun alt kesimindeki insanların yaşam koşullarını önemli bir sosyal gerçekçilikle yansıtır. Üçüncü sınıf vagon, trenin en alt sınıf yolcularının bulunduğu bölüm olarak tasvir edilirken, eser buradaki insanların sıkışık, zor yaşam koşullarını ve sosyal ayrımcılığı gözler önüne sermektedir.
"Volga'da Sal Çekicileri", Ilya Repin'in en ünlü eseri ve Rus Realizm sanatının simgelerinden biridir. 1870-1873 yılları arasında yapılan eser, Volga Nehri kıyısında ağır bir mavnayı çeken işçi grubunu yansıtmaktadır. Figürler, yorucu emeklerinin ağırlığı altında eğilmiş, güneşin kavurucu sıcağında ilerlemeye çalışan bir zincir gibi dizilmiştir.
Realizm sanat akımı, 19. yüzyılda ortaya çıktıktan sonra sanat dünyasını derinden etkilemiş ve günümüze kadar etkisini sürdürmüştür. Realizm akımı, aynı zamanda gerçek yaşamı doğrudan yansıtma anlayışıyla, sanatın dilini ve yönünü yıllar içinde değiştirmiştir. Modern sanatın pek çok alanında realizmin temel ilkeleri görülmeye devam etmektedir. Özellikle çağdaş sanatçılar, gerçekliği yansıtma amacını çeşitli tekniklerle ve günümüzün temalarıyla harmanlayarak realizmin evrenselliğini sürdürmektedirler.
Ayrıca realizm, sosyal ve politik sorunlara duyarlı oluşuyla da sanatın toplumsal eleştiri aracı olmasını sağlamıştır. Dolayısıyla sanat sadece estetik kaygılarla değil aynı zamanda toplumu sorgulama ve dönüştürme çabasıyla da önemli bir alan olduğunu göstermektedir. Fotoğraf gibi teknolojik gelişmelerle birleşen realizm, günümüzde dijital sanat ve hiperrealizm gibi yeni ifadelerle farklı formlarda varlığını korumaktadır. Siz de realism sanat akımı temel alınarak oluşturulmuş sanat eserleriyle yaşam alanınızı dönüştürmek için GaagArt adresini tercih edebilirsiniz.
