Sanat tarihi boyunca insanlığın hayal gücünü ve yaratıcılığını yansıtan sayısız eser ortaya çıkmıştır. Bu eserlerden bazıları ise yüzyıllar boyunca izleyicileri büyülemeye devam ederek evrensel bir üne kavuşmuştur. Dolayısıyla GaagArt adresi olarak sanat tarihinin en ikonik 10 tablosunu sizler için aşağıdaki şekilde sıraladık:
1503-1519 yılları arasında tamamlanan Mona Lisa, sanat tarihinin belki de en tanınmış tablosudur. Leonardo da Vinci'nin ahşap panel üzerine yağlıboya tekniğiyle yarattığı tablo, Floransa'lı bir tüccarın eşi Lisa Gherardini'yi betimlemektedir. Eserin büyüleyici gücü ise modelin gizemli gülümseyişinde ve Leonardo'nun mükemmel sfumato tekniğinde yatmaktadır. Sfumato, renk geçişlerinin yumuşak ve dumanlı bir etki yaratacak şekilde birbirine karıştırılması anlamına gelir. Ayrıca tabloda Mona Lisa'nın bakışları izleyiciyi takip ediyor gibidir ve bu optik yanılsama, tablonun mistik havasını artırır. Bugün Paris'teki Louvre Müzesi'nde sergilenen eser, yılda milyonlarca ziyaretçinin ilgisini çekmektedir.
Leonardo da Vinci’nin 1495-1498 yılları arasında Milano'daki Santa Maria delle Grazie manastırının yemekhanesinin duvarına yaptığı Son Akşam Yemeği hikayesi itibarile Rönesans'ın en önemli duvar resimlerindendir. Leonardo da Vinci, İsa'nın havarilerine ihanet edileceğini açıkladığı anı tasvir eden eser, tempera ve yağlı boya karışımı bir teknikle yaratılmıştır ve yaklaşık 4,6 x 8,8 metre boyutlarındadır.
Leonardo, tabloda her havarinin farklı duygusal tepkisini ustalıkla yansıtmış, kompozisyonda mükemmel bir perspektif ve simetri kullanmıştır. İsa figürü merkezde yer alırken, havariler üçerli gruplar halinde düzenlenmiştir. Ne yazık ki Leonardo'nun deneysel tekniği nedeniyle eser yaratıldıktan kısa süre sonra bozulmaya başlamış olsa da, sanat tarihindeki önemi tartışılmazdır.
1508-1512 yılları arasında Vatikan'daki Sistine Şapeli'nin tavanına fresco tekniğiyle yapılan Adem'in Yaratılışı, Michelangelo'nun en ünlü eserlerindendir. Yaklaşık 280 x 570 santimetre boyutlarındaki bu sahne, Tanrı'nın Adem'e hayat verdiği anı yansıtmaktadır. İki figürün parmakları neredeyse değmek üzeredir ve bu küçük boşluk, yaratılış anının gerilimini ve ilahi enerjinin aktarımını simgeleyecek şekilde yansıtılmıştır.
Michelangelo'nun anatomi bilgisi bu eserde tüm görkemiyle ortaya çıkmış, hem Tanrı'nın hem de Adem'in kas yapıları olağanüstü bir ustalıkla işlenmiştir. İlginç bir detay olarak, bazı sanat tarihçileri Tanrı'nın arkasındaki örtünün insan beynini andırdığını öne sürmüşlerdir. Dolayısıyla bu ikonik görüntü, sadece bir sanat eseri değil, aynı zamanda Rönesans hümanizminin ve insan gücüne duyulan inancın sembolü haline gelmiştir.
1889 yılında tuval üzerine yağlı boya tekniğiyle yapılan Yıldızlı Gece, Van Gogh'un en tanınmış eseridir. Sanatçı bu tabloyu, Fransa'nın Saint-Rémy-de-Provence kasabasındaki akıl hastanesinde kaldığı dönemde, odasının penceresinden gördüğü manzaradan esinlenerek yaratmıştır. 73,7 x 92,1 santimetre boyutlarındaki eserde, gece gökyüzü kıvrımlı ve dinamik fırça darbeleriyle canlandırılmıştır.
Parlak yıldızlar ve hilal ay, adeta dönen bir evrenin içinde dans ediyor görüntüsü oluşturmuştur. Ön planda karanlık bir servi ağacı yükselirken, arkada karanlık bir köy ve tepeler resmedilmiştir. Van Gogh'un karakteristik kalın fırça darbeleri ve canlı renk kullanımı, gökyüzüne neredeyse hayat veren bir hareket katmıştır. Bugün New York'taki Modern Sanat Müzesi'nde (MoMA) sergilenen bu eser, Post-Empresyonist akımın ve modern sanatın en önemli yapıtlarından biri olarak kabul edilir.
1937 yılında tuval üzerine yağlı boya tekniğiyle yaratılan Guernica, 20. yüzyıl sanatının en güçlü politik eserlerinden biridir. Picasso, İspanya İç Savaşı sırasında Bask kasabası Guernica'nın Nazi uçakları tarafından bombalanmasına tepki olarak bu anıtsal yapıtı ortaya koymuştur. 349,3 x 776,6 santimetre boyutlarındaki siyah-beyaz tablo, savaşın dehşetini ve masum insanların acısını simgesel figürlerle anlatmaktadır. Eserde parçalanmış bedenler, çığlık atan kadınlar, yaralı bir at ve ezilmiş bir savaşçı görülür. Guernica tablosunda Picasso'nun Kübist üslubu, kaosun ve yıkımın görsel bir metaforu olarak yansımıştır. Sivri köşeler, bozulmuş formlar ve çarpıcı kontrast ise izleyicide derin rahatsızlık hissi uyandırmaktadır.
1893 yılında karton üzerine yağlıboya, tempera ve pastel tekniğiyle oluşturulan Çığlık tablosu, modern sanatın en ikonik ve merak edilen eserlerinden biridir. Norveçli sanatçı Edvard Munch, varoluşsal kaygı ve insani acının evrensel ifadesini bu yapıtta somutlaştırmıştır. 91 x 73,5 santimetre boyutlarındaki eserde, çığlık atan bir figür köprü üzerinde durmakta, elleriyle yüzünü kapatmaktadır. Arka plandaki gökyüzü, kırmızı ve turuncu tonlarında dalgalı hatlarla betimlenmiş, bu dalgalar sanki figürün iç dünyasındaki çalkantıyı yansıtmaktadır.
Munch'un ekspresyonist üslubu, psikolojik gerçekliği fiziksel gerçeklikten daha önemli kılmıştır. Sanatçının günlüğünde belirttiğine göre, eseri oluştururken Oslo Fiyordu üzerinde yürürken hissettiği derin kaygı anından esinlenmiştir. Eserin birden fazla versiyonu bulunmakta ve bunlardan biri Oslo'daki Munch Müzesi'nde, diğeri ise Norveç Ulusal Müzesi'nde sergilenmektedir.
1484-1486 yılları arasında yapılan Venüs'ün Doğuşu, İtalyan Rönesans'ının en zarif ve şiirsel eserlerindendir. Sandro Botticelli, bu eserde klasik mitolojiden ilham alarak aşk tanrıçası Venüs'ün denizden doğuşunu tasvir etmiştir. 172,5 x 278,9 santimetre boyutlarındaki tabloda, Venüs deniz kabuğunun üzerinde durmakta ve uzun altın sarısı saçları vücudunu örtmektedir. Sol tarafta rüzgar tanrısı Zephyr ve eşi Aura, Venüs'ü kıyıya doğru üflerken, sağ tarafta Mevsimler tanrıçasından biri onu karşılamak için çiçekli bir pelerin tutmaktadır. Botticelli'nin kullandığı yumuşak renkler, akıcı çizgiler ve ideal güzellik anlayışı, Rönesans'ın incelik ve zarafet idealini yansıtıyor.
Rembrandt’ın 1642 yılında tuval üzerine yağlı boya tekniğiyle yaptığı Gece Devriyesi, Hollanda Altın Çağı'nın en muhteşem grup portresini oluşturmaktadır. Rembrandt van Rijn'ın bu anıtsal eseri, aslında "Kaptan Frans Banning Cocq'un Bölüğü" olarak bilinir ancak zamanla kararan vernik tabakası nedeniyle gece sahnesi sanılarak bu ismi almıştır. 363 x 437 santimetre boyutlarındaki tabloda, Amsterdam kent muhafızlarının görev için hazırlandığı an tasvir edilmektedir.
Rembrandt, bu eserde geleneksel grup portrelerinin statik düzenini kırarak dinamik bir kompozisyon yaratmayı amaçlamıştır. Işık ve gölge kullanımındaki ustalığı sayesinde, bazı figürler dramatik bir şekilde aydınlatılırken diğerleri gölgede kalmıştır. Özellikle kaptan ve teğmenin figürleri ışık alarak ön plana çıkmaktadır.
1907-1908 yılları arasında tuval üzerine yağlıboya ve altın varak tekniğiyle yaratılan Öpücük tablosu, Viyana Ayrılıkçı hareketi ve Art Nouveau'nun en görkemli eserleri arasında sıralanmaktadır. Gustav Klimt, 180 x 180 santimetre boyutlarındaki kare formatlı bu tabloda, birbirini kucaklayan ve öpüşen çifti resmetmiştir.
Eser, Klimt'in "Altın Dönemi" olarak bilinen yaratıcılığının zirvesinde ortaya çıkmış ve figürlerin giysileri, mozaik benzeri geometrik desenler ve bol miktarda altın varakla süslenmiştir. Ayrıca erkeğin giysisindeki dikdörtgen formlar erkeksi gücü, kadının giysisindeki yuvarlak ve çiçek motifleri ise kadınsı zarafeti simgelemektedir. Klimt'in eserdeki dekoratif üslubu ise Bizans mozaiklerinden ve Japon sanatından etkilenmiştir.
1665 yılında tuval üzerine yağlı boya tekniğiyle yapılan İnci Küpeli Kız, Hollanda Altın Çağı'nın diğer gizemli ve büyüleyici portrelerindendir. 44,5 x 39 santimetre boyutlarındaki küçük ama etkileyici eserde, sarık takan genç kız, omzunun üzerinden izleyiciye bakmaktadır.
Ayrıca kızın dudakları hafifçe aralanmış, gözlerinde meraklı ve davetkar ifade bulunmaktadır. Eserin odak noktası, kızın sol kulağındaki parlak inci küpedir. Vermeer, ışık ve gölge konusundaki olağanüstü ustalığını bu tabloda da sergilemiştir ve kızın yüzü yumuşak bir ışıkla aydınlatılırken, koyu arka plan figürü öne çıkarır. Kızın kimliğinin kesin olarak bilinmemesi ise tablonun gizemini artırmaktadır.
Yukarıda sıralanan en ünlü eserleri incelemek için aşağıdaki müzeleri ziyaret edebilirsiniz.
Louvre Müzesi, Paris, Fransa
Santa Maria delle Grazie Kilisesi, Milano, İtalya
Sistine Şapeli, Vatikan
Modern Sanat Müzesi (MoMA), New York, ABD
Reina Sofía Müzesi, Madrid, İspanya
Munch Müzesi ve Norveç Ulusal Müzesi, Oslo, Norveç
Uffizi Galerisi, Floransa, İtalya
Rijksmuseum, Amsterdam, Hollanda
Belvedere Sarayı, Viyana, Avusturya
Mauritshuis Müzesi, Lahey, Hollanda
